Գյումրիի «Շիրակ» Օդանավակայան
Հեղինակային կազմ, Ճարտարապետներ` Գ.Մուշեղյան Ռ.Հասրաթյան Լ.Քրիստաֆորյան Կոնստրուկտոր` Է.Թոսունյան Վ.Թադևոսյան“Գյումրի” (Լենինական) օդանավակայանի նախագիծը մշակվել է “Հայպետնախագիծ” ինստիտուտում և հաստատվել Հայաստանի քաղաքացիական ավիացիայի վարչության 1975 թ. օգոստոսի 21-ի N 237 հրամանով` հիմք ընդունելով ԽՍՀՄ Պետշինի փորձագիտական եզրակացությունը: Օդանավակայանի սպասարկման կարողությունը 300 ուղևոր/ժամ է: Գլխավոր հատակագիծը մշակվել է “Աէրոպրոեկտ” նախագծային ինստիտուտում: “Հայպետնախագիծ” ինստիտուտի կողմից այն վերամշակվել է և համաձայնեցվել “Աերոպրոեկտ”-ի և ԽՍՀՄ Քաղաքացիական ավիացիայի նախարարության հետ:
Ճարտարապետա-հատակագծային լուծումը: Օդանավակայանի շենքի ճարտարապետա-հատակագծային լուծումն իրականացված է ուղևորների սպասարկման և ուղեբեռի մշակման տեխնոլոգիական սխեմային համապատասխան: Այն նախատեսում է ժամում մինչև 300 ուղևորի սպասարկում: Շենքը լուծված է երեք ծավալների միջոցով, որոնցից կենտրոնականն կողմնորոշված է դեպի կայարանամերձ հրապարակ, իսկ կողային ծավալները` կառամատույց /թռիչքների հրապարակ/: Դա հնարավորություն է ստեղծում ավելացնել ուղևորաերթերի քանակը, մեկուսացնել նույնատիպ ծավալները` չխախտելով շինության միասնությունը, տեխնոլոգիան և հատակագծային կառուցվածքը:
Ուղևորների համար նախատեսված տարածքների հիմնական խմբերը տեղադրված են առաջին հարկում: Դրանք են. բուն գործողությունների սրահը` ուղեբեռի ընդումնման, գրանցման և հանձնման գոտիներով, սպասասրահը, կուտակարանները, մոր և մանկան սենյակը, պատգամավորների սենյակը, պահպանման խցիկը, առևտրային սրահը, սրճարանը և սպասարկան ծառայությունների համար լրացուցիչ այլ տարածքներ: Գործողությունների սրահը և սպասասրահը երկլուսային են:
Երկրորդ հարկում տեղադրված են սպասասրահները միջանցիկ /տրանզիտ/ ուղևորների համար, փոստը, վարսավիրանոցը, բուֆետը և այլն:
Սննդարտադրության տարածքները տեղադրված են առաջին և երկրորոդ հարկերում, օժանադակ տարածքները և օդափոխիչ խցերը` երրորդ հարկում:
Տարածքների կազմակերպման բազմատեսակությունը և դրանց միջև հաղորդակցությունը ելնում է համապատասխան նորմերից:
Տեխնոլոգիական լուծումն արտահայտված է շենքի ծավալատարածական հորինվածքում` դրան հաղորդելով յուրահատուկ պլաստիկա և միաժամանակ մոնումենտալություն:
Ամբողջ շենքը լուծված է ապակեպատ և խուլ մակերեսների յուրատեսակ ռիթմով, ինչը ստեղծում է օդանավակայանի շենքի հիշարժան և տպավորիչ ճարտարապետական կերպարը:
Կոնստրուկտիվ լուծումը:
- Օդանավակայանի շենքի շինարարության համար տրամադրված հողամասն ունի համեմատաբար հանգիստ ռելիեֆ: Հիդրոերկրաբանական տվյալներով տարածքը մինչև 7-8 մ խորություն զուրկ է ջրից: Տարածքի սեյսմակայունությունը գնահատվում է 7 բալ:
- Հիմքերը հենված են 7,0կգ/սմ2 կրողունակությամբ արմատային տեղադրումով բազալտի վրա:
- Օդանավակայանի շենքի հատակագիծը կազմված է հովհարաձև դասավորությամբ երեք մասնաբաժիններից, որոնք ունեն ինքնակիր պատեր:
- Սյուների հիմքերը մոնոլիտ երկաթբետոնից են, սյունակալերը, պատերի և խարիսխի պատերի ժապավենաձև հիմքերը` հարթանիստ «թիաձև» բազալտից «Մ-25» շաղախով:
- Շենքի կմախքը «Օ-Բ» և «Օ-Ե» առանցքներով լուծված է մոնոլիտ երկաթբետոնով: Երկու ուղղություններով էլ շենքի սեյսմակայունությունը ապահովվում է շրջանակային հանգույցների աշխատանքի միջոցով: «Բ-Ժ» և «Ե-Բ» միաթռիչք ռադիալ շրջանակները կազմված են հոդային հանգույցներով հավաքովի ե/բ տարրերից /սյուն-ռիգել և հեծան/ : Ծածկը և տանիքը ևս մոնոլիտ երկաթբետոնից են:
- Ծածկի մոնոլիտ ծալավոր սալը իրականացված է հավաքովի մետաղական կմախքներից, որոնց վրա ձգվում են արմատուրային ցանցերը: Մետաղական կմախքները հնարավորություն են ստեղծում օգտագործել կախովի կաղապարամած:
- Բնական լուսավորման ապահովման համար ծալավոր ծածկի մի մասն անկում ունի:
- Ներքևի սալը կախվում է հավաքովի հեծանից կախվածքների միջոցով:
- Պատերը կառուցված են տուֆից` «միդիս» շարվածքով, «Մ-25» շաղախով: Միջնորմները փոքր չափերի երկաթբետոնե սալերից են:
- Աստիճանները երկաթբետոնից են`, մոնոլիտ սանդղակահարթակներով:
- Գլխավոր ճակատները ապակեպատված են ալյումինե շրջանակների մեջ տեղադրված ապակեծրարներով: Շրջանակների իմպոստները ամրացվում են միջադիր մանրամասերին:
- Կտուրը առանց ձեղնահարկի է, փաթթոցային տանիքով, կազմակերպված ջրահեռացմամբ:
- Հավաքովի և մոնոլիտ մասերի, հանգույցների և մանրամասների տեխնիկական տվյալները տրված են կոնստրուկցիաների գծագրերում:
- Շենքի արտաքին հարդարանքը: Բազրիքների և հովհարների երկաթբետոնե բաց մակերեսները համապատասխան նախապատրաստումից հետո /սպիտականերկի սվաղումը ցեմենտի և բազալտե մանրուրի խառնուրդով/ մշակվել են նախշերով:
- Գեղարվեստական ձևավորման աշխատանքներ. 1-9, 9-16 և 16-24 առանցքների միջև` «Բ» և «Ե» առանցքներով տեղադրվել են դեկորատիվ պաննոներ:
- Գեղարվեստական պաննոյի նախագիծը, նրա իրականացումը, ինպես նաև տեքստերը, ցուցանակները, պաստառները և գազալուսային մակագրությունները պատվիրվել են համապատասխան կազմակերպություններին:
- Ներքին ձևավորումը: Երկաթբետոնե բաց ճակատային կոնստրուկցիաների մակերեսների ներկման համար նախատեսվել է համապատասխան նախապատրաստական աշխատանք: Միջնորմերը և պատերը սվաղվել են, երեսպատվել ջնարակած սալիկներով: Պատերը և առաստաղները ներկվել են յուղային ներկերով: